Spis treści

Wstęp

Objawy pochwicy po raz pierwszy zostały opisane w 1861 roku. Mimo to kobiety przez lata znosiły bolesne stosunki czy brak możliwości współżycia. Temat ten do niedawna był pomijany w mediach i pozycjach popularnonaukowych. Dodatkowo niespecyficzne objawy prowokowały do postawienia mylnej diagnozy czy bagatelizacji problemu.

Kobiety często boją się o tym mówić z powodu wstydu bądź przekonania, że ich problem może zostać uznany za trywialny. Pochwica jest jednak powszechnym zaburzeniem i może dotyczyć 2% Polek. W Wielkiej Brytanii szacuje się, że problem dotyka 1 na 500 kobiet. Według British Medical Journal częściej występuje w kulturach, dla których dziewictwo stanowi bardzo wysoką wartość. Jednak problem pochwicy dotyka kobiet oraz dziewcząt w wieku rozrodczym niezależnie od pochodzenia czy rasy.

Dziś kobiety coraz częściej szukają trafnej diagnozy oraz skutecznej terapii. Współpraca specjalistów gwarantuje objęcie terapią każdego aspektu problemu w sposób kompleksowy. Zastosowanie nowoczesnych metod leczenia wpływa na poprawę stanu zdrowia i samopoczucia, co w połączeniu z możliwościami medycyny może prowadzić do całkowitego wyleczenia.

Etiologia i klasyfikacja

Zgodnie z definicją pochwica (Vaginismus) jest zaburzeniem polegającym na mimowolnym skurczu mięśni pochwy oraz części mięśni dna miednicy (MDM). Może on mieć charakter trwały lub nawracający. Dotyczy mięśni, które otaczają 1/3 zewnętrznej części pochwy (mięsień kroczowy, mięsień dźwigacz odbytu), mięśni przywodzących ud, mięśni prostych brzucha oraz mięśni pośladkowych.

Pierwszego opisu tej choroby dokonał amerykański lekarz Marion Sims, stąd często nazywana jest zespołem Mariona-Simsa. Na podstawie dolegliwości występujących u pięciu pacjentek przedstawił to schorzenie jako „zespół objawów, składających się na odrębną chorobę, straszną jeśli idzie o rozmiar nieszczęścia, którego jest źródłem, nieszczęścia nie tylko fizycznego, ale też społecznego i moralnego”.

Ciężko znaleźć jednoznaczne źródła dotyczące występowania pochwicy. Wahają się one od 3- 17%. Różnice te wynikają z trudności, jakie występują podczas stawiania diagnozy. Kobiety zazwyczaj udają się po pomoc do ginekologa. Stawiana diagnoza nie zawsze jest trafna. Może to dowodzić, że problem pochwicy jest bardziej powszechny niż może się wydawać. Jednak zdiagnozowanie waginizmu jest bardzo trudne. Niezwykle istotny jest dokładny wywiad lekarski, który na podstawie zebranych informacji dotyczących objawów, może prowadzić do wykluczenia innych schorzeń wskazując na pochwicę.

Przyczyny pochwicy mogą być rożne. Na ich podstawie wyróżnia się dwa rodzaje waginizmu.

Pochwica pierwotna

Pochwica pierwotna występuje najczęściej u nastolatek oraz młodych kobiet. Jej przyczyny mogą pojawić się jeszcze przed rozpoczęciem współżycia. Zalicza się do nich: lęk przed utratą dziewictwa, któremu może towarzyszyć bolesność, krwawienie, nieudana inicjacja seksualna, lęk przed podjęciem współżycia seksualnego, strach przed chorobami wenerycznymi oraz niechcianą ciążą.

Czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo wystąpienia pochwicy pierwotnej jest również negatywny stosunek do własnej seksualności. Dorastanie w ortodoksyjnych lub bardzo konserwatywnych społecznościach, rygoryzm rodzinny czy religijny, wpływają na odbiór własnej seksualności. Błędne spojrzenie na współżycie może również wynikać z wczesnego doświadczenia seksualnego, które nosiło znamiona traumy. Często jest to wczesny kontakt z pornografią, szczególnie brutalną, oglądanie aktu seksualnego, np. rodziców, czy bycie ofiarą gwałtu lub molestowania.

W przypadku pochwicy pierwotnej często występuje zaburzony obraz własnego ciała. Wiąże się on z przekonaniem o braku atrakcyjności oraz opinią, że narządy rodne są brzydkie, a wydzieliny ciała obrzydliwe.

Pochwica pierwotna związana jest często z występowaniem wrodzonych wad rozwojowych żeńskich narządów płciowych. Już sama świadomość występowania przyczyn organicznych może stanowić przyczynę występowania schorzenia. Wspomniane wady rozwojowe pojawiają się na wczesnym etapie rozwoju wewnątrzmacicznego. Zaburzenia rozwoju przewodów Müllera i zatoki moczowo-płciowej prowadzą do nieprawidłowego rozwoju macicy i jajowodów, a w konsekwencji do występowania wad, stanowiących podstawę pochwicy. Zalicza się do nich: zarośnięcia wrodzone narządów rodnych, septy, całkowite lub częściowe zwojenie narządów płciowych, narządy szczątkowe, całkowity brak narządów płciowych.

Wsparcie w leczeniu pochwicy - czytaj o programie autorskim leczenia pochwicy: https://www.anahatatantra.com/pl/leczenie-pochwicy-autorski-program-leczenia-psychologiczno-naturopatyczny/

Pochwica wtórna

Pochwica wtórna występuje w połączeniu z przyczynami organicznymi, takimi jak endometrioza, nawracające stany zapalne pochwy i sromu, atrofia błony śluzowej wynikająca z spadku poziomu hormonów płciowych (hipoestrogenizm) i wieku.

Inną przyczyną pochwicy wtórnej może być alergia. Przykładem może być nadwrażliwość na lateks. Objawia się ona bólem początkowo wyłącznie podczas stosunku, do którego dochodzi z wykorzystaniem prezerwatywy lateksowej. Długotrwale utrzymujący się taki stan rzeczy będzie prowadził do bolesności każdego stosunku, a w konsekwencji rozwoju choroby, która uniemożliwi penetracji.

Za przyczynę pochwicy wtórnej uważa się również urazy, do których doszło w przebiegu porodu. Można tutaj zaliczyć rozdarcia, pęknięcia, nieprawidłowe założenie szwów, efekt porodu kleszczowego, próżniowego lub konsekwencje zastosowania chwytu Kristellera.

Istnieje również inny podział waginizmu w oparciu o przyczynę występowania. Dzieli ją na pochwicę organiczną oraz psychoemocjonalną. Pochwica organiczna występuje jako następstwo przyczyn organicznych czyli współistnienia chorób ginekologicznych. W takim przypadku leczenie ogranicza się do leczenia ginekologicznego. Natomiast pochwica psychoemocjonalna wiąże się z występowaniem przyczyn psychosomatycznych oraz psychogennych. Terapia musi obejmować zarówno leczenie ginekologiczne, jak i psychologiczne. Wskazane jest uzupełnienie leczenia o terapię u seksuologa.

Ze względu na występowanie objawów pochwica dzieli się na przedwstępną i napadową. Ta pierwsza dotyczy bólu i skurczu, które pojawia się przed rozpoczęciem współżycia. Natomiast w drugim przypadku objawy te pojawiają się wraz z próbą penetracji. Te kryteria pozwalają również podzielić pochwicę na rzeczywistą oraz wyobrażeniową.

Objawy pochwicy

Najczęstsze objawy pochwicy to ból, odruchowy skurcz mięśni wejścia do pochwy oraz mięśni dna miednicy o charakterze obronnym, ściskanie ud, lordoza, lęk przed stosunkiem. Ból wiąże się z penetracją, jednak może pojawić się też podczas badania ginekologicznego czy aplikacji tamponu. Choć pochwica jest schorzeniem kojarzonym głównie z bólem, jego odczuwanie nie jest konieczne do wystawienia diagnozy. Według najnowszych badań pojawiające się w definicji skurcze mięśni występują jedynie u 28% badanych (Reissing i wsp.). To utrudnia proces diagnozowania i zwiększa ryzyko zakwalifikowania problemu jako inne schorzenie. Dlatego niezwykle istotnym aspektem w procesie diagnozowania jest wywiad, który pozwala dokładniej zrozumieć problem. W zależności od stadia można zaobserwować różne natężenie schorzenia. Na podstawie tego czynnika wyróżnia się pochwicę:

pierwszego stopnia – współżycie odbywa się z odczuciami bólowymi, nie występuje jednak reakcja seksualna oraz przyjemność związana ze stosunkiem;
drugiego stopnia – penetracja jest możliwa wyłącznie przy użyciu małego wziernika czy palca;
trzeciego stopnia – początkowy brak możliwości penetracji przy użyciu wziernika lub palca, który ustępuje po zastosowaniu perswazji i/lub żelu znieczulającego;
czwartego stopnia – całkowity brak możliwości penetracji, badania ginekologiczne bądź inne zabiegi medyczne mogą się odbyć wyłącznie w pełnej narkozie.

Vaginismus jest dysfunkcją seksualną, która często mylona jest z dyspareunią. Jest to schorzenie z grupy wulwodynii prowokowanej i wiąże się z bólem odczuwanym przed, podczas i po współżyciu seksualnym. Ból ten charakteryzuje się pieczeniem, przewlekłym świądem oraz nadwrażliwością w okolicy sromu, krocza bądź odbytu, ujścia cewki moczowej.

Dyspareunia może wynikać z przyczyn organicznych, psychogennych lub wieloczynnikowych. Można ją podzielić ze względu na:

lokalizację bólu:
- powierzchowna – ból w przedsionku pochwy,
- głęboka – ból w sklepieniu pochwy
- uogólniona – ból obejmuje całą pochwę;
chronologię:
- pierwotna – występuje od początku współżycia,
- wtórna – występuje na skutek przyczyny sprawczej, ujawnionej podczas wywiadu lekarskiego;
czas występowania:
- wczesna – ból pojawia się z rozpoczęciem stosunku,
- późna – ból pojawia się pod koniec współżycia.

Do niedawna różnicowano te dwa schorzenia ze względu na przeświadczenie o braku skurczu mięśni miednicy w dyspareunii. Badania pokazują jednak, że zarówno skurcz, jak i ból nie są warunkami koniecznymi do postawienia diagnozy o pochwicy. Istotną różnicą jest fakt, że penetracja w przypadku dyspareunii jest możliwa. Ponadto pochwica objawia się lękiem przed bólem, co nie występuje w przypadku dyspareunii czy wulwodynii. Ten czynnik pojawia się u 74-88% pacjentek i prowadzi do unikania stosunków seksualnych, ale również badań ginekologicznych. Ponadto u pacjentek cierpiących na pochwice próba penetracji wywołuje negatywne emocje. Należą do nich:

poczucie winy,
oziębłość emocjonalna,
obawa przed zobowiązaniami,
nieufność,
poczucie słabości i bezbronności,
poczucie utraty kontroli podczas kontaktów seksualnych,
nieśmiałość.

Aspekt psychologiczny

Nieodłącznym elementem pochwicy jest jej wpływ na zdrowie psychiczne. Według 90% ankietowanych ich zdrowie psychiczne uległo pogorszeniu.

Przede wszystkim występowanie pochwicy wiąże się z występowaniem lęku. Wpływa on na ograniczenie ilości stosunków płciowych. Wynika to z wysokiego wskaźnika stresu emocjonalnego występującego podczas penetracji dopochwowej. Jak wspomniałem wyżej uczucie lęku pojawia się również w odniesieniu do badań ginekologicznych.

Lęk ten może stanowić rodzaj specyficznej fobii. Nie wiadomo czy unikanie stosunków ma na celu walkę z fobią (zmniejszenie uczucia lęku) czy unikanie bólu. Jednak u pacjentek cierpiących na pochwicę można wyraźnie zauważyć działania mające na celu ograniczenie współżycia.

Lęk może być też związany z brakiem zrozumienia i uczuciem wstydu. Wiele pacjentek, które przychodzą do nas z tym problemem podkreśla, że jest to dla nich bardzo krępujący problem. Często mają poczucie, że nie mogą o nim porozmawiać z rodziną czy przyjaciółmi, a nawet partnerem. Czują się samotne. Często nie poruszają tego tematu w obawie przed bagatelizacją objawów. Skutkiem braku wsparcia partnera może być oziębłość seksualna lub ograniczenie stosunków. Tak jak potwierdzają, to z kolei wpływa na relacje w związku, osłabiając ją. Dla niektórych partnerów brak stosunku płciowego może podawać w wątpliwość powodzenie relacji. Ponadto brak możliwości penetracji skutkuje brakiem możliwości zajścia w ciąże. To ponownie może odbijać się na relacji partnerów oraz szczególnie negatywnie wpływa na pacjentkę.

Sama relacja jest równie istotna. Kiedy opiera się na przemocy lub konflikcie może wyłącznie potęgować problem. Agresywne stosunki zaburzają obraz właściwego zbliżenia, gwarantującego satysfakcję obojgu partnerom. Często brak zainteresowania seksualnego ze strony partnera prowadzi do obniżenia poczucia własnej wartości, także w zakresie atrakcyjności fizycznej. To wpływa na błędne postrzeganie swojego ciała.

Pochwica jest dla wielu pacjentek na tyle wstydliwym problemem, że nie podejmują prób wstąpienia w związek partnerski. Dla wielu z nich to schorzenie jest zbyt krępujący, by mówić o nim najbliższym. Tym bardziej boją się zaufać komuś, z kim relacja dopiero miałaby się stworzyć. Taki stan rzeczy ponownie może mieć negatywny wpływ na postrzeganie własnej osoby i własnego ciała. Generuje stres i napięcie, co tylko pogłębia problem.

Przez brak jednoznacznych kryteriów proces diagnozowania pochwicy trwa bardzo długo. Często pacjentki spotykają się też z bagatelizacją problemu, a proponowane leczenie ogranicza się do zalecenia stosowania technik relaksacji lub „lampki wina na rozluźnienie”. Brak informacji oraz świadomości istnienia problemu zniechęca kobiety do szukania pomocy u specjalistów. Występujące w społeczeństwie przeświadczenie o piętnowaniu kobiet z problemami ginekologicznymi (reprodukcyjnymi) powoduje, że często zamykają się w sobie. Spada ich samoocena i nastrój. To może prowadzić do wystąpienia zaburzeń psychologicznych, w tym depresji czy lęku uogólnionego. W niektórych przypadkach może też wpływać na identyfikację orientacji czy tożsamości seksualnej.

Aspekt psychologiczny jest również ważny ze względu na przyczyny występowania pochwicy. Złe doświadczenia seksualne, zbyt wczesna inicjacja, gwałt, wykorzystanie czy bycie świadkiem przemocy seksualnej bądź samego aktu (szczególnie w dzieciństwie) może skutkować pojawieniem się lęku przed stosunkiem.

Metody leczenia pochwicy

Istotne w procesie leczenia jest zrozumienie, że prawdopodobieństwo wyleczenia wynosi 100%. Dobrze poprowadzona terapia, złożona z kilku elementów jest w stanie w krótkim czasie usunąć przyczyny problemu i zapomnieć o jego występowaniu.

Brak wiedzy lekarzy pierwszego kontaktu i często występująca bagatelizacja problemu przez ginekologów potrafią skutecznie zniechęcić do podejmowania leczenia. Jednak rozpoznanie pochwicy może przeprowadzić nie tylko ginekolog, ale również lekarz seksuolog oraz psycholog, ale diagnoza może tylko lekarz. Psycholog może tylko poznać objawy i skierować do lekarza na ostateczną diagnozę, za to może leczyć już zdiagnozowaną pochwicę metodami psychologicznymi. Metod leczenia jest wiele, a ich połączenie może tylko przyspieszyć proces zdrowienia.

Lekarz i diagnoza pochwicy

Pierwszym etapem jest skuteczna diagnoza. Obejmuje ona wywiad lekarski i badanie ginekologiczne. Ważne, aby uzyskać odpowiedzi na pytania: w jakich okolicznościach występują objawy, czy pojawiają się od pierwszych stosunków płciowych, czy skurcz mięśni jest mimowolny i niezależny od woli. Zaleca się również wykonanie obrazu krwi, badania cytologicznego, usg macicy małej, oraz w razie potrzeby badania kolposkopowego. Pozwala to zdiagnozować problem oraz określić rodzaj pochwicy. Ułatwia to zaplanowanie skutecznej terapii.

W leczeniu pochwicy stosowana jest farmakoterapia , która obejmuje podawanie leków o działaniu przeciwlękowym. Stosuje się również żele znieczulające i maści przeciwbólowe. Istotną grupę leków na pochwice stanowią też leki zwiotczające mięśnie okalające pochwę czy mięśnie miednicy lub leki zmniejszające napięcie.

Psychoterapia a pochwica

Psychoterapia stanowi element leczenia, który szczególnie sprawdza, gdy inne metody nie przynoszą efektów lub gdy pacjentka nie akceptuje innych metod, albo najlepiej w połączeniu z innymi metodami. Stosowana jest też u chorych z poważnymi zaburzeniami lękowymi. Leczenie psychologiczne ma duże znaczenie zwłaszcza w przypadku pochwicy psychoemocjonalnej. Często lęk przed współżyciem jest zależny od innych zaburzeń psychicznych. Problemy osobowościowe, problemy w relacji, brak zrozumienia czy wsparcia wzmaga negatywne uczucia. Tym samym powoduje, że problem pochwicy jest coraz większy. Poczucie osamotnienia i pesymizm ogranicza chęć do szukania pomocy u specjalistów zmniejszając szanse na wyleczenie.

Wśród metod leczenia dużą rolę stanowi również seksuologia, ponieważ wiąże się z przyczynami schorzenia. Często strach przed stosunkiem wynika z braku pewności siebie oraz przekonaniu o braku atrakcyjności. Błędne spojrzenie na ciało, jego części intymne, brak wiedzy seksualnej, złe wyobrażenia dotyczące współżycia to jedne z przyczyn pochwicy. Usystematyzowanie wiedzy oraz poprawa postrzegania własnej seksualności może wpłynąć na zmniejszenie lęku oraz większą śmiałość w podejmowaniu prób leczenia.

Wsparcie w leczeniu pochwicy - czytaj o programie autorskim leczenia pochwicy

Fizjoterapia uroginekologiczna

Bardzo skuteczna, choć jeszcze rzadko stosowaną metodą leczenia jest fizjoterapia uroginekologiczna. Jest młodą dziedziną, która coraz bardziej istnieje w świadomości kobiet. Zajmuje się ona terapią mięśniowo-powięziową w zakresie miednicy małej. Charakteryzuje się holistycznym podejściem do pacjentki oraz dużą empatią. W przypadku pochwicy stosuje: ćwiczenia mięśni dna miednicy i struktur powiązanych, manualne rozluźnienie tkanek objętych napięciem, techniki relaksacyjne oraz ćwiczenia oddechowe. Atutem pracy fizjoterapeutów uroginekologicznych jest przedstawienie propozycji ćwiczeń, które pacjentka może wykonywać samodzielnie w domu.

Dilatory

Jednym z narzędzi proponowanych przez fizjoterapeutów uroginekologicznych do terapii domowej są dilatory – oczywiście jeżeli minimalna penetracja jest możliwa. To tzw. rozszerzacze pochwy. Są wykonane z miękkiego i bezpiecznego silikonu. Ich zadaniem jest między innymi zmniejszenie napięć oraz przyzwyczajenie tkanek do dotyku. Wpływa to na częściowe lub całkowite wyeliminowanie bólu oraz poprawę elastyczności, kształtu i giętkości tkanek. Terapia przebiega w sposób stopniowy i to pacjentka decyduje o tym, w jakim tempie się ona odbywa. Zestaw składa się z pięciu dilatorów różnej wielkości, gdzie najmniejszy jest wielkości małego palca, natomiast największy ma rozmiar dużej erekcji. Pacjentka rozpoczyna terapię od aplikacji dopochwowej najmniejszego dilatora, i stopniowo wybiera większy rozmiar. Do tej zmiany dochodzi, gdy pacjentka jest gotowa, a odczucia bólowe nie występują. Dilatory ze zwężającym się czubkiem często są łatwiejsze w użytkowaniu. Aplikacja powinna odbywać się z użyciem lubrykantu na bazie wody, w wygodnej pozycji i bez pośpiechu. Niewskazane jest stosowanie dilatora w zbyt dużym rozmiarze. Niezwykle ważne jest dostosowanie rozmiaru i siły do możliwości ciała. Aplikacja dilatora lub innego przedmiotu w zbyt dużym rozmiarze, przy użyciu siły lub wbrew świadomej woli pacjentki może jedynie zaszkodzić, nie tyle fizycznie, jak i psychicznie. Skutkiem takich działań może być mechaniczne uszkodzenie tkanek pochwy, a w konsekwencji zwiększenie ryzyka zakażeń bakteryjnych i wirusowych. Agresywne działania mogą również wzmocnić lęk przed penetracją, dalszych prób używania narzędzia, wpływając negatywnie na psychikę pacjentki.

Innym narzędziem stosowanym w zakresie ćwiczeń związanych z fizjoterapią uroginekologiczną może być wibrator. Choć jest to urządzenie, które nie sprawdzi się u każdego. Działanie wibracji może wpływać relaksująco na mięśnie. Dla niektórych pacjentek może jednak stanowić zbyt duży bodziec. Warto mieć na uwadze, że niektóre pacjentki zamiast rozluźnienia mięśni, doświadczają z powodu wibracji jeszcze większe napięcie mięśniowe. Istotne jest zatem sprawdzenie jego działania i stosowanie tej metody wyłącznie po konsultacji z fizjoterapeutą uroginekologicznym lub z zaufanym terapeutą manualnym.

Alternatywne metody leczenia

Alternatywne metody leczenia w walce z pochwicą to dość szeroka grupa. Należą do niej: osteopatia, joga i medytacja, praktyki wizualizacyjne, relaksacja i inne.

Osteopatia

Osteopatia zajmuje się ona usuwaniem somatycznych skutków długotrwałych napięć. Oznacza to, że przy zastosowaniu terapii manualnej zmniejsza fizyczne objawy takie jak bóle głowy, stawów, kręgosłupa czy brzucha oraz wiele innych. Ten rodzaj terapii to jedno z zadań osteopatów, którzy również wykazują holistyczne podejście do pacjenta.

Techniki relaksacji a pochwica

Metodą wspomagającą tradycyjną drogę leczenia są techniki relaksacji. Nie stanowią one zagrożenia, ponieważ nie wywołują reakcji niepożądanych przy jednoczesnym generowaniu niskich kosztów. Należą do nich:

trening autogenny,
progresywna relaksacja mięśniowa,
kontrola oddechu,
behawioralny trening relaksacyjny.

Efekty technik relaksacyjnych to między innymi zmniejszenie odczuwania bólu, zmniejszenie niepokoju i lęku, redukcja wzmożonego napięcia, redukcja zmęczenia, poprawa jakości i ilości snu, normalizacja ciśnienia tętniczego krwi, poprawa kontroli odczuwanego stresu, zmniejszenie napięcia emocjonalnego. Aby uzyskać ten efekt należy spełnić cztery warunki:

wygodna pozycja,
spokojne otoczenie,
w dodatku, ale opcjonalnie, regularne powtarzanie słowa, myśli, dźwięku,
stan koncentracji umysłowej.

Potwierdzeniem pozytywnego wpływu technik relaksacji są wyniki analizy Orme-Johnson. Przeprowadzone przez nich badania na grupie 1000 osób ubezpieczonych w jednej z firm ubezpieczeniowych potwierdzały korzyści, wynikające z praktykowania tych technik. Twierdziły jednoznacznie, że osoby praktykujące techniki relaksacji rzadziej korzystały z usług medycznych. Niektóre z technik relaksacyjnych prowadzimy w Warszawie.

Oddech

Istotną techniką relaksacji jest oddech. Jest to podstawa innych metod relaksacji. Charakteryzuje się prostotą i skutecznością. Polega na oddychaniu przeponą co gwarantuje uzyskanie większej ilości świeżego powietrza oraz pośredni wpływ na nerw błędny, dzięki temu wpływa się na regulację jego działania. Rodzajów ćwiczeń oddechowych jest bardzo wiele. Aby wykonać najprostsze ćwiczenia oddechowe wystarczy usiąść z wyprostowanymi plecami i zacząć wdychać powietrze nosem. Warto położyć jedną rękę na klatce piersiowej, a drugą na brzuchu. Ważne, aby przy wdechu zaobserwować znaczne unoszenie się brzucha przy niewielkim unoszeniu klatki piersiowej. Wydech powinien być spokojny i odbywać się ustami. BTTR – Biodynamiczny Oddech i Uwalniania Traum - jest praktyką oddechową, którą my prowadzimy, choć z doświadczenia prawdziwy masaż tantryczny z odpowiednim oddechem da szybsze i trwalsze korzystne efekty na relaksacje mięśni dna miednicy.

MBSR jako wsparcie w leczeniu pochwicy

Mindfulnes (MBSR) czyli uważność to technika medytacji, która powstała pod koniec lat 70. Wówczas był to program medyczny i psychologiczny stosowany u osób cierpiących na chroniczny ból. Do dziś bardzo się rozwinęła i stanowi właściwie styl życia. Polega na dążeniu do akceptacji i skupieniu na czasie teraźniejszym. Wpływa ona na aktywność neuronów i ponowną ocenę informacji sensorycznej. Oznacza to, że organizm ponownie analizuje bodźce zewnętrzne i na nowo planuje reakcje. Może to prowadzić do zmniejszenia reakcji bólowych. Ponadto medytacja uważności pozwala lepiej zorganizować pracę i zyskać więcej energii do działania. Stanowi sposób na wyciszenie oraz złapanie równowagi. Jest to prosta technika świecka, pozbawiona elementów duchowości, więc dostępna dla wszystkich każdej wiary lub brak wiary. Mindfulness można stosować w każdym momencie dnia, w przerwie między codziennymi obowiązkami. Mimo powszechnemu przekonaniu mindfulness nie polega na siedzeniu i nie myśleniu o niczym. Ma wzmacniać poczucie obecności w czasie teraźniejszym, a co za tym idzie uchwycenie myśli i emocji, które nam towarzyszą bez zatrzymywania się na każdej z nich. Niezwykle istotne w odniesieniu do medytacji uważności jest to, że ma ona potwierdzenie w badaniach. Udowodniono, że ma wpływ na struktury mózgu odpowiedzialne za reakcję na stres. Sama terapia wpłynęła na poprawę stanu psychicznego badanych. Analiza wyników wykazała, że zmiana ta może dokonać się w krótkim czasie (program trwał 8 tygodni). Stanowi to dowód na skuteczność tej terapii jako wspomaganie efektów medycyny konwencjonalnej. Jej koszty są minimalne a wystąpienie objawów niepożądanych niemożliwe. Więcej o różnych rodzajach medytacji oraz jej wpływ na ciało przeczytaj w książce Sekrety rozwoju osobistego.

Wizualizacja

Praktyką, która zdobywa coraz więcej zwolenników jest wizualizacja zdrowia. Jest to rodzaj relaksacji, która polega na wyobrażaniu sobie tego, co chcemy osiągnąć. Jej celem jest świadome wywołanie pozytywnego obrazu swojej osoby, swojego ciała oraz wydarzeń w przyszłości. Proces wizualizacji polega na wyobrażaniu sobie tego, co daje największe odprężenie.

Nie ma znaczenia co to będzie: krajobraz, miejsce, postać, stan, sytuacja. Istotne jest jednak, aby wyobrażać sobie jak najwięcej szczegółów, takich jak dźwięk, zapach czy kolor. Ułatwi to powrót do wyobrażonego miejsca bez większego wysiłku. Zaletą wizualizacji jest stymulacja układu nerwowego i mięśniowego bez rzeczywistej aktywności fizycznej. Oznacza to, że mózg dostaje informacje o wykonanej czynności, której ciało tak naprawdę nie wykonało. Skuteczność wizualizacji zależy przede wszystkim od częstotliwości jej stosowania. Systematyczna praktyka oparta na określaniu szczegółów otoczenia gwarantuje silniejsze i bardziej rzeczywiste doznania.

Joga a pochwica

Joga w najprostszym, choć nie do końca poprawnym rozumieniu jest aktywnością złożoną z pasywnych póz. Wpływa pozytywnie na niwelowanie napięcia, stresu i niepokoju. Pozwala utrzymać ciało w bardzo dobrej kondycji fizycznej, ponieważ poprawia jego elastyczność i wytrzymałość. Joga często jest traktowana jako sport, rozciąganie. Ona też ma korzystny wpływ na ciała, ale jest ona niewskazana jako praktyka wspomagająca leczenie pochwicy. Żeby naprawdę zrelaksować mięsnie, które się napinają mimowolnie niezmierne ważne jest wprowadzenie medytacji podczas wykonywanie asan – póz. Dopiero takie świadome podejście do pozycji jogowej potrafi uruchomić procesy głębokiego rozluźnienia psychicznego, co ma bezpośredni wpływ na ciało fizyczne. To z kolei usprawnia działanie całego ciała i pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne. Dzięki temu przy małych nakładach finansowych może realnie wpłynąć na przyspieszenie procesu leczenia.

Prawdziwe masaże tantryczne a pochwica

Prawdziwe masaże tantryczne są masażami, podczas których osoba aktywnie uczestniczy w procesie oddychania ustami przeponowo. Masaż tantryczny, poprawnie wykonany przez osobę, która ma doświadczenie psychologiczne oraz przy pracy z traumami, a także ma wiedzę medyczną może przyczynić się do mocnego przyśpieszenia leczenia m.in. z pochwicy oraz innych zaburzeń układu neurologicznego. Masaż tantryczny, poprzez oddech oraz działanie dotyku w przestrzeni skórno-trzewnej poprzez łuki kręgowe, zgodnie z Teorią Poliwagalną, wpływa bezpośrednio na przywrócenie homeostazy dziesiątego nerwu czaszkowego (tj. wyjście ze stanu walki/ucieczki, a w konsekwencji przywrócenie homeostazy 3 dróg układu nerwowego: układu zaangażowania społecznego, pnia współczulnego oraz drogi grzbietowej nerwu błędnego) i innych nerwów, które są odpowiedzialne nie tylko za regulację pracy wewnętrznych organów, ale i również wpływają na poprawę samopoczucia, relaksu psychicznego i fizycznego. Kobieta po pozytywnym doświadczeniu masażu tantrycznego uzyskuje większą pewność siebie, do swojego ciała, do swojego życia oraz do mężczyzn. Masaż tantryczny jest szczególnie korzystny dla kobiet, które zostały zranione i utraciły zaufanie do mężczyzn. Przed masażem jest czas na długą rozmowę, podczas której m.in. jest mowa o stawianiu granic jakie mają być zachowane podczas masażu. W trakcie masażu masażysta będzie te granice szanował - ten element masażu tantrycznego pozwala doświadczyć, że to o czym mówi kobieta jest ważne, a jej granice są szanowane. Dzięki temu zwiększa ona swoje poczucie sprawczości i zaufanie do innych. Podczas masażu tantrycznego, może ale nie musi być wykonywany również mapowanie joni. Masaże tantryczne wykonujemy w Warszawie.

Jeśli jesteś zainteresowana uczestnictwem w sesji skoncentrowanej na pochwicy, proszę napisz do mnie na WhatsApp lub wyślij wiadomość e-mail.

Wsparcie w leczeniu pochwicy - czytaj o programie autorskim leczenia pochwicy

Styl życia

Na terapię pochwicy składa się również zmiana stylu życia. Mowa tutaj o takich działaniach, które mają korzystny wpływ na zdrowie w rozumieniu ogólnym. Należą do nich walka z nadwagą, aktywność fizyczna, zdrowe odżywianie, ograniczenie spożywania używek, odpowiednia ilość snu i inne. Zdrowy styl życia wpływa korzystnie na cały organizm, poprawia działanie narządów, zwiększa odporność, wpływa na usunięcie napięć. Może również wpływać na poprawę wyglądu. To z kolei może skutkować polepszeniem postrzegania własnej osoby, a w konsekwencji może znacząco poprawić kondycję zdrowia psychicznego.

Terapia łączona - leczenie pochwicy

Niezwykle istotne jest połączenie pracy wielu specjalistów ze względu na złożoność problemu. Dotyczy on żeńskich narządów płciowych, więc ważne, aby skonsultować go z odpowiednim specjalistą, w tym przypadku ginekologiem. Lekarz, po zebraniu wywiadu, będzie w stanie postawić trafną diagnozę oraz wykluczyć inne schorzenia. Jeśli to konieczne zaproponuje farmakoterapię. Pomoże to zmniejszyć problem negatywnych odczuć związanych z stosunkiem płciowym.

Ogromną rolę w terapii pochwicy odgrywa psychologia. Mimo, że problem wiąże się z fizycznym bólem, jego źródło często stanowi lęk. Może to świadczyć o zaburzeniach związanych z traumami czy trudnymi doświadczeniami z dzieciństwa, ale niekoniecznie. Może mieć źródło w wychowaniu, w przekonaniach, przeświadczeniach lub zranień po rozstaniu, odrzuceniu, itp. Psychoterapia pozwoli pozbyć się uczucia strachu przed stosunkiem. Wpłynie również na postrzeganie własnej osoby w znaczeniu mentalnym i fizycznym.

Podobną rolę w procesie terapii odgrywa seksuolog. Jego pomóc może wpłynąć na postrzeganie własnego ciała w kontekście własnej seksualności. Ponadto uzupełni wiedzę z zakresu współżycia i doprowadzi do normalizacji tematu.

Usprawnić proces zdrowienia mogą też działania prowadzące do poprawy stylu życia. Systematyczne stosowanie technik relaksacji również przynieść pozytywne skutki. Redukcja napięć oraz lepsze radzenie sobie ze stresem może minimalizować objawy pochwicy lub osłabiać jej przyczyny. Kluczowa jest praca z ciałem w tym masaże, fizjoterapia uroginekologiczna, masaż tantryczny.

Połączenie powyższych metod zwiększa pewność całkowitego wyleczenia i może przyspieszać ten proces. Wspomniane metody wzajemnie się uzupełniają, gwarantując holistyczne podejście do pacjentki.

Jednak prawdopodobnie najważniejszym elementem terapii pochwicy jest praca pacjentki. Bez jej zaangażowania i wiary w powodzenie leczenia nie można oczekiwać skuteczności terapii. Działania siłowe mogą przynieść negatywne skutki, dlatego warto zaufać specjalistom i skorzystać z połączenia wszystkich możliwości. Pochwicę da się całkowicie wyleczyć, jednak niezbędne jest działanie. Mimo, że to rzadko poruszany problem jest on dość powszechny. Dlatego szybka interwencja specjalistów i zaangażowanie pacjentki stanowią receptę na pożegnanie się z problemem. W razie pytań, zapraszam do kontaktu.

Zapisz się na sesję skoncentrowaną na pochwicy

Napisz na WhatsApp

Napisz SMS lub Mail

Bibliografia:

Basta T: Waginizm: Ból, który może prowadzić do depresji , Ginekologia plastyczna i rekonstrukcyjna, 2/2018
Flis P. Obraz ciała w narracjach kobiet z diagnozą pochwicy Images of the body in women’s narratives on vaginismus, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Oddział we Wrocławiu Seksuologia Polska 2015, 13, 2, 70–77
Fronczek Z.A.: POCHWICA (VAGINISMUS), seksuologia kliniczna medycyna seksualna
Jarząbek G., Ramowski D., Pawlaczyk M., Friebe Z. Dyspareunia u kobiet z endometriozą – aspekty ginekologiczne i seksuologiczne, Gin Prakt 2005; 87, 6: 20-22
Lew-Starowicz M., Lew-Starowicz Z., Skrzypulec-Plinta V. (red.), Seksuologia, Warszawa 2017, s. 238-251
Pasek J.,Waszak-Radomańska E., Nowosad M., Właziak L., Sieroń A.: Wulwodynia jako zespół bólowy spowodowane dysfunkcją mięśni dna miednicy, Ann. Acad. Med. Siles (online) 2015, 69:49-53
Reissing E.D., Binik Y.M., Khalife S., Cohen D., Amsel R. Vaginal spasm, pain and behavior: An empirical investigation of the diagnosis of vaginismus. Archives of Sexual Behavior 2004; 33: 5−17.
Rygiel K.:Selected relaxation techniques and possibilities of their use in the context of stress-related psychophysical disorders and diseases, Śląski Uniwersytet Medyczny Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2017; 12, 3: 126–133
Women’s Health Matters: Vaginismus, Raport 2021
Vaginal Dilator Exercises for Psychosexual Therapy, Information for patients, Oxford University Hospitals

Rating: 5.0/5. From 1 vote.

Please wait...

Home » Wiedza » Pochwica, co to, objawy, metody leczenia, terapia

Medycyna

30 listopada, 2022

1535

Pochwica, co to, objawy, metody leczenia, terapia